Nagietek lekarski
Calendula officinalis L.
Inne nazwy: nogietek ogrodowy, stulik, paznokietek, miesięcznica, pazurek, miesiączek, złocień.
| Czy wiesz, że... żółto-pomarańczowe kwiaty nagietka wykorzystywano niegdyś do barwienia żywności, np. serów i masła. |
Nagietek jest rośliną jednoroczną z rodziny Astrowatych, pochodzącą z regionu śródziemnomorskiego, uprawiana jako ozdobna w ogrodach, niekiedy zdziczała.
Nagietek lekarski uprawiany był już w starożytności. Nalewka z kwiatu nagietka używana była w schorzeniach wątroby, pęcherzyka żółciowego i śledziony, przy żółtaczce, skurczach żołądka i nadciśnieniu, kaszlu, chorobach serca oraz kamieniach nerkowych.
W lecznictwie ludowym kwiatów nagietka używano na skaleczenia, ropiejące rany, owrzodzenia oraz do płukania jamy ustnej i gardła przy anginie. Świeże liście przykładano na brodawki i „gniotki”. Dawniej płatkami nagietka z dodatkiem ługu farbowano włosy na kolor rudy. Płatków używano również do barwienia tkanin.
Surowcwnm leczniczym są kwiaty nagietka lekarskiego lub całe jego koszyczki.
Kwiaty nagietka zawierają: karotenoidy, flawonoidy, fitosterole, saponozydy triterpenowe, alkohole triterpenowe, gorycze, kumaryny, olejek lotny, polisacharydy.
⇒ Polisacharydy zawarte w kwiatach nagietka wykazują działanie stymulujące układ immunologiczny.
⇒ Wyciągi z kwiatów nagietka działają bakterio i grzybobójczo oraz wiążąco na toksyny w organizmie, ułatwiając ich wydalanie.
⇒ Napar z kwiatów nagietka stosuje się przy nieżytach żołądka i jelit oraz przy niedokwaśności.
⇒ Napary z kwiatów nagietka wykorzystuje się w niedomaganiach dróg żółciowych.
⇒ Zewnętrznie wykorzystuje się na rany, stłuczenia, oparzenia, odmrożenia i stany zapalne skóry. Stosowane w formie okładów przyspieszają gojenie, ziarninowanie i bliznowacenie ran.
⇒ Wyciągi z kwiatów nagietka są składnikiem maści wspierających regenerację podrażnionej i uszkodzonej skóry.
⇒ W kuchni płatki nagietka mogą stanowić wspaniałą ozdobę dań i deserów. Płatki oraz młode liście są smacznym składnikiem sałatek. Suszonego nagietka dodaje się do mieszanek przyprawowych oraz do smacznych, ziołowych i ziołowo-owocowych herbatek.
⇒ W kosmetyce kwiat nagietka stosuje się w postaci naparu do przemywania skóry przy różnego rodzaju wypryskach, wągrach, podrażnieniach.
⇒ Okłady ze zgniecionych płatków działają łagodząco na podrażnioną ukąszeniami owadów skórę.
⇒ Nagietek jest rośliną miodo i pyłkodajną.
***
Powyższe informacje zostały zaczerpnięte z tradycyjnej literatury zielarskiej. Mają charakter wyłącznie informacyjny i nie służą do diagnozowania i leczenia chorób. Zioła potrafią wykazywać silne działanie na ludzki organizm, wchodzić w reakcje z żywnością, lekami oraz silnie alergizować. Przed rozpoczęciem kuracji ziołami należy skonsultować się ze specjalistą.
