Szczodrak krokoszowaty, leuzea krokoszowata
Rhaponticum carthamoides (Willd.) Iljin.
Inne nazwy: leuzea krokoszowata
W stanie naturalnym rośnie głównie w rejonach górskich na Syberii, w Azji Środkowej na wysokości powyżej 1700 m n.p.m.
Roślina znana mieszkańcom regionu od co najmniej 3 wieków. Właściwości lecznicze rośliny wykazał syberyjski podróżnik Grigorij Potanin z końcem XIX wieku wskazując na stymulator energii mięśni. Pierwsze badania farmakologiczne przeprowadzono po II wojnie światowej, a pierwszy preparat w formie nalewki ukazał się w aptekach w roku 1955. Do celów leczniczych wykorzystuje się korzenie i kłącza zawierające m.in. kwas askorbinowy, garbniki, olejek eteryczny, karoten, inulinę i szczawian wapnia.
Wyciąg z rośliny i nalewka (przy użyciu 70-procentowego spirytusu) stosowana jest jako środek pobudzający i wzmacniający w zaburzeniach czynnościowych układu nerwowego, w stanach przemęczenia fizycznego i umysłowego. Jest używany również przy niemocy płciowej i w leczeniu alkoholizmu.
Do ogólnego użytku produkowany jest wzmacniający napój Sajany na bazie soku mandarynkowego z domieszką wyciągu z leuzei.
Jest cenną rośliną pastweną, podaje się ją zwierzętom w formie kiszonki (z domieszką 10% leuzei) posiada właściwości wspomagające na ich zdolność rozrodczą.
