Serdecznik pospolity
Leonurus cardiaca L.
Inne nazwy: lwie serce, lwi ogon, gęsia stopa, wilcza stopa.
| Czy wiesz, że... dawniej z serdecznika pozyskiwano ciemnooliwkowy barwnik, który wykorzystywany był do barwienia wełny. |
Serdecznik pospolity to roślina wieloletnia z rodziny Jasnotowatych, pochodząca ze wschodniej Syberii. Serdecznik występuje w strefie umiarkowanej Europy, Azji i Ameryki Północnej. Powszechnie uprawiano go w Europie środkowej i zachodniej już od średniowiecza.
W Polsce spotyka się go bardzo często przy drogach, na rumowiskach, w zaniedbanych ogrodach. Jest rośliną niezbyt przyjemnie pachnącą, kwitnącą od czerwca do września.
Nazwa rośliny Leonurus pochodzi z języka greckiego i oznacza lwi ogon, co wiązane jest z kształtem jego liści. Druga część nazwy cardiacus sugeruje, że zioło to jest pomocne w leczeniu dolegliwości serca, co potwierdziły współczesne badania naukowe.
Roślina ta znana była i ceniona już w starożytnej medycynie chińskiej. Stosowano ją w lecznictwie ludowym od XV wieku, a do praktyki medycyny naukowej została wprowadzona w 1932 r.
Dawniej stosowana była jako łagodny środek uspakajający oraz regulujący pracę serca, zbliżony działaniem do kozłka lekarskiego (waleriany).
Sokiem świeżych roślin leczono wstrząs nerwowy, lęki, choroby przewodu pokarmowego, zaburzenia miesiączkowania oraz wspomagano laktację.
Kwiatów serdecznika używano niegdyś jako dodatku do piwa.
Surowcem zielarskim jest ziele serdecznika pospolitego.
Ziele serdecznika pospolitego zawiera: garbniki, irydoidy, kawolidy, aminy, fenylopropanoidy, związki azotowe, flawonoidy, związki diterpenowe, alkaloidy, glikozydy nasercowe, kwasy organiczne, sitosterole, śladowe ilości olejku eterycznego, kwasy organiczne, sole mineralne, antocyjany, związki żywicowe.
⇒ Ziele serdecznika wykazuje działanie uspokajające na układ nerwowy, porównywalne do działania kozłka lekarskiego.
⇒ Wykorzystywane jest w zaburzeniach przewodu pokarmowego, jako lek rozkurczowy.
⇒ Działa przeciwskurczowo również na narządy rodne. Serdecznik używany jest również w leczeniu schorzeń macicy i zaburzeń cyklu menstruacyjnego. Wykazuje właściwości stymulujące przy braku lub opóźnianiu się miesiączki, szczególnie na tle nerwowym. Ponadto działa tonizująco, łagodzi napięcia emocjonalne u kobiet w okresie menopauzy.
⇒ Obniża ciśnienie krwi, zwalnia akcję serca, zwiększa wydolność mięśnia sercowego, wykorzystywany jest wspomagająco we wczesnych stadiach choroby nadciśnieniowej i wieńcowej.
⇒ Ziele i preparaty z serdecznika stosowane są w chorobach układu nerwowego oraz w nerwowych dolegliwościach serca.
⇒ Tradycyjnie stosuje się go również jako środek pomocniczy w nadczynności tarczycy.
⇒ Zewnętrznie wykorzystywany jest do przemywania ran i oparzeń.
⇒ Suszone lub świeże kwiaty serdecznika mogą być używane do parzenia herbaty lub dodawane jako przyprawa do zup, szczególnie z soczewicy.
⇒ Serdecznik jest rośliną chętnie oblatywaną przez pszczoły, nawet podczas niesprzyjającej pogody. Wydajność miodowa wynosi 400-500kg z ha, a wydajność pyłkowa 45kg z ha.
***
Powyższe informacje zostały zaczerpnięte z tradycyjnej literatury zielarskiej. Mają charakter wyłącznie informacyjny i nie służą do diagnozowania i leczenia chorób. Zioła potrafią wykazywać silne działanie na ludzki organizm, wchodzić w reakcje z żywnością, lekami oraz silnie alergizować. Przed rozpoczęciem kuracji ziołami należy skonsultować się ze specjalistą.
