Podlaski Ogród Botaniczny

Facebook Instagram
pl en
Gatunki roślin
Jasnotowate
obrazek

Szałwia hiszpańska

Salvia hispanica L.

Szałwia hiszpańska zwana też chia, pochodząca z centralnej i południowej części Meksyku oraz z Gwatemali. Bardzo ceniony ze względu na swoje nasiona. Uprawiany przez Azteków już w czasach prekolumbijskich. Obecnie nadal powszechny w Meksyku i Gwatemali. Nasiona służą do przygotowywania odżywczych napojów i żywności. Słowo chia pochodzi od słowa chian w języku nahuatl, znaczącego „oleisty”. Obecna nazwa meksykańskiego stanu Chiapas pochodzi od chia - wody lub rzeki w języku nahuatl.

Roślina jednoroczna osiągająca 1 m wysokości, z naprzeciwległymi, długimi do 8 cm i szerokimi do 5 cm liśćmi. Jej kwiaty są fioletowe lub białe zebrane w okółkach na szczytach pędów. Owoce (rozłupnie) zawierają liczne, owalne nasiona, o długości około 2 mm. Mają one powierzchnię nakrapianą w kolorze brązowym, szarym, czarnym i białym.

Nasiona szałwii hiszpańskiej zawierają 20% białka, 34% tłuszczu, 25% błonnika pokarmowego (głównie rozpuszczalnego w wodzie, o wysokiej masie cząsteczkowej), znaczny poziom przeciwutleniaczy (kwas chlorogenowy i kawowy,oraz flawonoidy. Ponadto zawierają cenne dla zdrowia człowieka składniki mineralne: żelazo, magnez, cynk, fosfor, a także wapń i witaminy: E, B1, B3. Olej z nasion chia zawiera bardzo wysokie stężenie kwasów tłuszczowych omega-3 – około 64%, a także kwasy tłuszczowe omega-6, które występują w korzystnym dla zdrowia i prewencji chorób stosunku do omega-3. Nasiona chia nie zawierają glutenu, natomiast zawierają śladowe ilości sodu.

Historycznie, nasiona chia służyły jako podstawowy artykuł spożywczy plemion Azteków w środkowym Meksyku. Kronikarze jezuiccy opisują chia jako trzecią najważniejszą dla Azteków uprawę, zaraz po fasoli i kukurydzy, a przed szarłatem. Hołd i podatek dla kapłanów i szlachty azteckiej często płacony był w nasionach chia.

Z uwagi na wysoką wartość odżywczą, a w szczególności na znaczącą zawartość kwasu omega-3 α-linolenowego oraz cenne właściwości antyoksydacyjne, ziarna chia poleca się stosować w codziennej diecie. Najczęściej są wykorzystywane jako składnik sałatek, jogurtów, pieczywa, deserów oraz koktajli.

Obecnie szałwia hiszpańska uprawiana jest głównie w Australii, Meksyku, Paragwaju, Boliwii, Argentynie, Ekwadorze i Gwatemali. W 2008 r. Australia była największym na świecie producentem chia.

Sklep internetowy

Dary natury

Ziołowy zakątek

współpraca