Podlaski Ogród Botaniczny

Facebook Instagram
pl en
Gatunki roślin
Jasnotowate
obrazek

Szałwia lekarska

Salvia officinalis L.

Inne nazwy: salwia, szołwija, szałwija.

Czy wiesz, że... w średniowieczu wierzono, że szałwia ma właściwości afrodyzjakalne.

 

Szałwia lekarska jest wieloletnim półkrzewem z rodziny jasnotowatych, dorastającym do 70 cm wysokości. Posiada silny, charakterystyczny, kamforowy zapach. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

Naturalnie występuje jedynie w rejonie śródziemnomorskim. Uprawiana jest w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce, powszechnie hodowana, jest jedną z bardziej znanych i docenianych roślin zielarskich.

Nazwa rodzajowa rośliny pochodzi od łacińskiego salvare czyli leczyć, uzdrawiać.

Jako roślinę leczniczą i przyprawową, szałwię uprawiano już w starożytnej Grecji i Rzymie. Do Europy środkowej gatunek ten sprowadzili zakonnicy w IX wieku. Z klasztornych wirydarzy roślina wkrótce trafiła do ogródków przydomowych. Wierzono, że „u kogo szałwia w ogrodzie, tego śmierć nie ubodzie”.

Legenda związana z tą rośliną głosi: Gdy Święta Rodzina uchodziła do Egiptu i spoczęła obok krzaka kwitnącej szałwii, ta otrząsnęła swe kwiecie, by stworzyć dywan kwiatowy słodki i wonny. Za to otrzymała od Boga możność przynoszenia ulgi ludziom cierpiącym.

O wyjątkowych właściwościach szałwii pisała św. Hildegarda.

 

Surowcem zielarskim są liście i ziele szałwii, przed kwitnieniem lub na początku.

Liście i ziele szałwi lekarskiej zawierają: olejek eteryczny, karnozol, garbniki, saponiny, triterpeny, związki żywicowe, flawonoidy, germakranikol, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminy B1, P, C oraz karoten.

 

 Szałwia wykazuje działanie ściągające, przeciwzapalne, bakterio, wiruso i grzybobójcze.

Obecnie, liści szałwii używa się przy bólu żołądka, biegunce, wymiotach, nieżytach przewodu pokarmowego.

Napary z szałwi wykorzystywane są również wspomagająco w kuracjach dróg moczowych.

Szałwia stosowana wewnętrznie i zewnętrznie wpływa na zmniejszenie pocenia się oraz wolniejsze rozkładanie się potu, a co za tym idzie zmniejszanie jego nieprzyjemnego zapachu.

 Tradycyjnie, naparów z ziela szałwi używano w celu zmniejszenia laktacji u karmiących matek.

Zewnętrznie, napar szałwiowy ma zastosowanie do płukania jamy ustnej i gardła.

 Suszone ziele szałwi wykorzystywane jest w mieszankach kąpielowych zmniejszających dolegliwości związane z reumatyzmem.

Wyciągi z ziela wykorzystywane są do robienia kompresów przy owrzodzeniach żylakowych i odmrożeniach.

W kuchni szałwia znalazła zastosowanie jako przyprawa do tłustych mięs, pieczonej baraniny, cielęciny, drobiu, jaj, serów, ziemniaków, sosów i zupy cebulowej.

Świeże liście szałwi można zapiekać w cieście – ciastka szałwiowe znane były już w 1500 roku.

 Suszoną lub świeżą szałwię można stosować jako herbatkę, np. z dodatkiem cytryny lub miodu.

Wykorzystuje się ją również w kosmetyce, np. w kremach do stóp, balsamach do ciała i szamponach. Jest też składnikiem płukanek do higieny intymnej oraz higieny jamy ustnej, np. past do zębów, płynów do płukania oraz płynów łagodzących infekcje i podrażnienia dziąseł i gardła.

Szałwia jest rośliną miododajną i ozdobną, szczególnie polecaną do nasadzeń w ogródkach skalnych, na rabatach.

 

***

 

Powyższe informacje zostały zaczerpnięte z tradycyjnej literatury zielarskiej. Mają charakter wyłącznie informacyjny i nie służą do diagnozowania i leczenia chorób. Zioła potrafią wykazywać silne działanie na ludzki organizm, wchodzić w reakcje z żywnością, lekami oraz silnie alergizować. Przed rozpoczęciem kuracji ziołami należy skonsultować się ze specjalistą.

 

Sklep internetowy

Dary natury

Ziołowy zakątek

współpraca