Kolendra siewna
Coriandrum sativum L.
Kolendra jest uprawiana w wielu krajach o klimacie umiarkowanym i ciepłym zarówno do celów przyprawowych, jak i leczniczych. Cała roślina ma specyficzny, nieprzyjemny „pluskwiany” zapach, szczególnie ostry w okresie kwitnienia.
Kolendra należy do najstarszych roślin zielarskich świata. Znano ją i uprawiano w starożytnych Chinach, Egipcie, Indiach, Grecji i w Rzymie, a także wśród plemion hebrajskich. W krajach Bliskiego Wschodu była ulubioną przyprawą, a przed poznaniem indyjskich przypraw zastępowała pieprz. Hipokrates uważał kolendrę za lek usprawniający trawienie.
W Polsce jako przyprawę stosowano kolendrę już za pierwszych Piastów, a w średniowieczu była znanym lekiem używanym przy biegunkach, zawrotach głowy, niesmaku w ustach oraz przy zwalczaniu robaków. Wierzono, że z dobrym skutkiem „zęby od bólu zachowuje”, a cukier na kolendrze gotowany „mózg posila”. Owocki kolendry otoczone cukrem (kandyzowane) były wysoko cenionym przysmakiem, a na zabawach obrzucano się nimi zamiast konfetti.
Również współczesne lecznictwo wykorzystuje owocki kolendry. Używa się ich jako środka przeciwskurczowego, przeciwbakteryjnego oraz pobudzającego trawienie i apetyt. Wykorzystuje się je także w schorzeniach wątroby oraz przy zapaleniu pęcherzyka i dróg żółciowych.
W kuchni owocki kolendry, o cytrynowym zapachu i korzennym, nieco gorzkawym smaku, służą jako przyprawa do niektórych wędlin, tłustych mięs i pasztetów. W celu nadania gorszym gatunkom herbaty aromatu zbliżonego do herbaty „Earl Grey”, można na 2 łyżeczki herbaty dodać 1/3 łyżeczki utłuczonych owocków kolendry.
