Wrotycz pospolity
Tanacetum vulgare L.
Inne nazwy: piżmo, czwar, wrotycz swojski, mlecznica.
| Czy wiesz, że... odwar z ziela wrotyczu stosowany jest jako ekologiczny oprysk zwalczający stonkę ziemniaczaną. |
Wrotycz pospolity jest rośliną wieloletnią, występującą w Europie, na Syberii, w północnej i środkowej Azji. W Polsce pospolity na miedzach, brzegach lasów, łąkach i na nieużytkach.
Wrotycz stosowany był w średniowieczu przy katarach i jako środek pobudzający krwawienia miesięczne. Kwiaty wrotyczu wykorzystywane były do barwienia tkanin.
W lecznictwie ludowym wrotycz miał duże zastosowanie jako lek przeciwrobaczy w leczeniu owsicy i glistnicy. Stosowano go też w leczeniu kolki wątrobowej. W norweskim lecznictwie ludowym używano go jako środka uśmierzającego ból zębów. Powszechnie stosowany był jako środek przeciwmolowy.
Obecnie kwiatów wrotyczu nie stosuje się wewnętrznie ze względu na dużą toksyczność zawartego w surowcu tujonu.
Surowcem zielarskim jest ziele wrotyczu oraz jego koszyczki kwiatowe.
Wrotycz zawiera: olejek w którego skład wchodzi głównie beta-tujon i jego izomery oraz terpeny kamfen, beta-pinen, flawonoidy, gorycze, kwasy organiczne, ksantofil, sole mineralne, witaminę C.
⇒ Wrotycz wykorzystywany jest do tworzenia mieszanek kąpielowych i płukanek dla skóry problematycznej, ze stanami zapalnymi i pasożytami, np. wszami. Nie zaleca się stosowania do skóry wrażliwej.
⇒ Kwiatów wrotyczu używa się do produkcji płynów przeciwświerzbowych i przeciwwszawicowych. Podobne zastosowanie ma kwiat kwiat wrotyczu w weterynarii.
⇒ W Szwecji, młode liście o charakterystycznie gorzkim smaku dodawane są przy warzeniu piwa, zamiast chmielu.
⇒ Ziele wrotyczu, w niewielkich, ściśle kontrolowanych dawkach, bywają wykorzystywane jako środek wspomagający przemianę materii oraz zwiększający wydzielanie soków trawiennych.
UWAGA: Wrotyczu nie zaleca się stosować wewnętrznie. Wrotyczu nie mogą stosować w jakiejkolwiek formie kobiety w ciąży i matki karmiące, a także dzieci, osoby starsze oraz przewlekle chore i przyjmujące leki. Wrotycz zawiera, silnie działający, toksyczny beta-tujon, mogący wywoływać grożne dla życia i zdrowia zatrucia.
***
Powyższe informacje zostały zaczerpnięte z tradycyjnej literatury zielarskiej. Mają charakter wyłącznie informacyjny i nie służą do diagnozowania i leczenia chorób. Zioła potrafią wykazywać silne działanie na ludzki organizm, wchodzić w reakcje z żywnością, lekami oraz silnie alergizować. Przed rozpoczęciem kuracji ziołami należy skonsultować się ze specjalistą.
