Ziarnopłon wiosenny
Ficaria verna Huds.
Ziemnopączkowa roślina występująca głównie na żyznych siedliskach leśnych Europy i zachodniej Azji, pospolity w Polsce. Roślina trująca w czasie kwitnienia. Młode liście ziarnopłonu są jadalne. Dawniej popularne w Szwecji, gdzie, traktowane jako smaczne warzywo, były spożywane zarówno gotowane, jak i na surowo, dodawane do sałatek. Starsze liście stają się gorzkie i trujące, tak, jak pozostałe części rośliny. Mimo to ziele ziarnopłonu ma właściwości lecznicze. Zawiera garbniki i alkaloidy oraz duże ilości witaminy C. Dawniej było używane do leczenia hemoroidów i brodawek.
Z powodu typowego dla przedstawicieli jaskrowatych glikozydu – ranunkuliny, rozkładającego się na anemoninę i protoanemoninę. Ta druga jest lotną substancją o ostrym zapachu i palącym smaku, działającą silnie toksycznie zwłaszcza na błony śluzowe i skórę. W przypadku kontaktu ze skórą dochodzi do podrażnienia i zaczerwienienia, możliwe jest odczuwanie bólu, powstanie wrzodów, pęcherzy i objawów stanu zapalnego. Wrażliwe na kontakt są spojówki, które łatwo i mocno się podrażniają, bolą, zaczerwieniają się i silnie łzawią.
Rzadko dochodzi do zatrucia ziarnopłonem z powodu gorzkiego i piekącego smaku. W przypadku spożycia dochodzi do silnego podrażnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego i czasem poważnych zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Odczuwane są bóle w jamie ustnej i brzuchu, w jamie ustnej silnie wydzielana jest ślina, pojawić się mogą nadżerki błon śluzowych, także gardła. Wystąpić mogą nudności i wymioty, także krwawe. Zdarzyć się może w efekcie także odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe. Toksynę eliminuje suszenie – następuje dimeryzacja trującej protoanemoniny w nietoksyczną anemoninę, ulegającej następnie hydrolizie w także nietoksyczne kwasy dikarboksylowe. Rozkład toksyn powoduje także obróbka cieplna.
Zawleczona na inne kontynenty stała się tam uciążliwym gatunkiem inwazyjnym. W obrębie gatunku wyróżnia się w zależności od ujęcia systematycznego 5 lub 7 podgatunków, spośród których dwa występują w Polsce.
Roślina uprawiana jest jako ozdobna. Kwitnący w połowie marca ziarnopłon wiosenny to niewielka i skromna roślina. Zwraca na siebie uwagę pięknymi, choć niewielkimi kwiatami w kolorze złoto - żółtym oraz soczyście zielonymi, błyszczącymi liśćmi.
