Cząber górski
Satureja montana L.
Inne nazwy: cząber zimowy
Pochodzący z południowej Europy cząber górski rośnie na skalistych zboczach gór, preferując suche, słoneczne zakątki. Roślina przypomina smakiem tymianek i jest stosowana w europejskim zielarstwie od ponad 2000 lat. Znana już starożytnym Grekom oraz Rzymianom postrzegana była raczej jako roślina przyprawowa niż lecznicza.
Surowcem zielarskim jest ziele cząbru górskiego. Wyciągi z ziela hamują rozwój bakterii, a olejek hamuje aktywność wirusów. Działa również niszcząco na grzyby patogenne. Preparaty sporządzane z cząbru górskiego, obok silnego działania odkażającego i antyseptycznego, działają żółciopędnie, ochronnie na miąższ wątroby, rozkurczająco i pobudzająco na czynności przewodu pokarmowego. Napar ze świeżych lub suszonych liści pomaga przy kurczach żołądka, kolkach, wymiotach, chorobach jamy ustnej i gardła oraz przeziębieniach. Herbata likwiduje wzdęcia i niestrawność.
Cząber górski charakteryzuje się ostrym, wyraźnym smakiem, jest dodawany do farszów oraz marynat. Jest składnikiem czubrycy – bułgarskiej przyprawy.
Sadzony w ogrodach nadaje się na niskie żywopłoty i obrzeżenia.