Ruta
Ruta chalepensis L.
Inne nazwy: rutka
Roślina wieloletnia pochodząca z Europy Południowej.
Ruta znana była już w starożytności jako lek, przyprawa i roślina obrzędowa. Ze względu na silny, ostry zapach używano jej do wicia wieńców dla zmarłych. Szczególnie ceniona była przez Rzymian jako składnik „moretum” – potrawy wiejskiej z sera, cebuli, czosnku, pietruszki i ruty. Rzymianie zaprawiali nią też wino.
W średniowieczu łączono z nią wiele przesądów i zabobonów np. w Anglii w wieku XIII wierzono, że jedynie łasica, nakarmiona rutą, pokonać może groźnego, mitycznego bazyliszka.
W Polsce od wczesnego średniowiecza ruta była rośliną związaną z ceremonią zaślubin, ze względu na przypisywane jej właściwości afrodyzjaku. Wito z niej wianek dla panny młodej. Związane z tą rośliną powiedzenie „siać rutkę”, oznacza życie w staropanieństwie.
Obecnie w używa się liści ruty w leczeniu miażdżycy, nadciśnienia, zbyt dużej przepuszczalności naczyń krwionośnych i bielactwie.
Osoby o jasnej karnacji nie powinny dotykać ruty w dni słoneczne, ponieważ roślina ta działać może fotouczulająco i wywoływać poparzenia.
Świeże lub wysuszone i sproszkowane liście używane są jako przyprawa kuchenna do ryb, serów, dziczyzny, koktajli, wina i octu ziołowego.
Ruta jest rośliną miododajną, chętnie oblatywaną przez pszczoły. Można ją sadzić w miejscach suchych, np. na skalniakach.
