Arcydzięgiel litwor
Angelica archangelica L.
|
Czy wiesz, że... na Grenlandii jest niemal jedyną dostępną jarzyną. Zarówno kiedyś, jak i teraz, kwiaty arcydzięgla gotowane w mleku, to cenny przysmak. |
Arcydzięgiel należy do rodziny selerowatych. Naturalnie występuje w Europie (głównie Środkowej i Północnej, w Polsce w Sudetach i Karpatach) oraz na Grenlandii, Islandii, Syberii, w Himalajach.
W Polsce uprawę arcydzięgla rozpowszechnili mnisi, którzy sadzili go w ogrodach przyklasztornych i używali do celów medycznych i kulinarnych.
Jako roślinę leczniczą wykorzystywał ją już Paracelsus, w 1510 roku podczas epidemii dżumy w Mediolanie.
Przez ludy nordyckie i skandynawskie jest znany i stosowany od lat. Szybko zaczęto tam uprawiać arcygdzięgiel, gdyż ten występujący naturalnie był pod ścisłą ochroną.
Nazwa rośliny pochodzi z podań mówiących, że to archanioł Gabriel powiedział ludziom o jej zdrowotnych właściwościach.
Surowcem zielarskim jest korzeń arcydzięgla wykopywany wczesną wiosną lub jesienią.
Korzeń arcydzięgla zawiera: kumaryny, furanokumaryny, flawonoidy, fenolokwasy, olejek eteryczny.
⇒ Korzeń arcydzięgla, tradycyjnie stosuje się jako środek rozkurczowy i aromatyczno–gorzki w zaburzeniach trawienia, pobudzacy fermentację i usuwający gazy.
⇒ Działa uspokajająco i nasennie.
⇒ Wyciągi wykazują działanie delikatnie moczopędne.
⇒ Tradycyjnie przypisuje się mu działanie wykrztuśne, wykorzystywane w dolegliwościach górnych dróg oddechowych.
⇒ Olejek i macerat alkoholowy z arcydzięgla można stosować przy bólach reumatycznych oraz stanach zapalnych korzonków nerwowych.
⇒ Może być wykorzystywany jako składnik doskonałych wódek, likierów i konfitur.
UWAGA: Używany w nadmiarze wykazuje działanie fotouczulające, dlatego należy uważać ze stosowaniem go w okresie letnim i przy dużej ekspozycji na słońce. Niewskazany dla osób ze stanami zapalnymi żołądka, jelit i nerek, a także kobiet w ciąży, miesiączkujących oraz matek karmiących i małych dzieci.
***
Powyższe informacje zostały zaczerpnięte z tradycyjnej literatury zielarskiej. Mają charakter wyłącznie informacyjny i nie służą do diagnozowania i leczenia chorób. Zioła potrafią wykazywać silne działanie na ludzki organizm, wchodzić w reakcje z żywnością, lekami oraz silnie alergizować. Przed rozpoczęciem kuracji ziołami należy skonsultować się ze specjalistą.
